1- سرعت انتقال پيام
2- ارسال و دريافت SMS
3- دوربين عكاسي و فيلمبرداري
4- امكان ارسال عكس و فيلم
5- دريافت امواج راديو ، تلويزيون و ماهواره
6- رايانه ( قابليت و كاركرد هاي رايانه را دارد )
7- وسيله اتصال به شبكه اينترنت
8- ردياب الكترونيكي GPS(سيتم تعيين موقعيت جهاني)
9- بازيهاي سرگرم كننده
۱۰- تبلیغات بازرگانی و سیاسی
۱۱-
ساير خدمات
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1- سرعت انتقال پيام
با توجه اينكه تلفن همراه هميشه همراه انسان است در تمامي لحظات مي شود با اين وسيله سرعيترين ارتباط را با مبادي دور داشت و از مزيت سرعت انتقال پيام در همه جا استفاده نمود.
2- ارسال و دريافت SMS
« سرويس SMS ابتدا در سال 1991 در اروپا و در شبكه بي سيم به كار گرفته شد.در سال 1998 در كنار سيستم PCS با تكميل فناوري هاي CDMA و SMS ,TDMA در بين مشتركين محبوبيت غيرقابل پيشبيني اي يافت و در جايگاه واقعي خود قرار گرفت. اين سيستم با قابليت point to point ( از يك مشترك به مشترك ديگر) وpoint to multipoint (از يك مشترك به چند مشترك ) و روش ارسال پيام، به طور عمومي توانسته است از يك طرف جايگاه با ارزشي را به لحاظ اقتصادي براي اپراتورهاي ارائه دهنده خدمات GSM و از طرف ديگر تسهيلاتي و سرويس هاي ارزش افزوده و كاربردي فراواني را براي مشتركان فراهم آورد.
SMS يا سيستم پيام كوتاه پروتوكلي است كه به شماه اجازه مي دهد پيغام هاي كوتاهي به صورت متن از طريق تلفن هاي موبايل خود ارسال كنيد. اين پيغام ها در واقع بسيار كوتاه هستند : 16 حرف براي پيام هاي با زبان هاي مشتق از لاتين ، و حداكثر 70 حرف براي زبان هاي غيرلاتين مثل فارسي و عربي و چيني . به رغم اين محدوديت ، SMSدر آوريل 1999 بسيار فراگير شده بود تا آنجا كه بيش از يك ميليارد پيغام در آن ماه با استفاده از اين سيستم ارسال شد كه تعداد اين پيغام ها هر شش ماه دو برابر مي شود.
استفاده اوليه SMS براي اطلاع به كاربران در خصوص دريافت يك نامه از طريق پست الكترونيك (ايميل)يا اطلاع به وي در مورد دريافت يك پيغام صوتي بود. بدون استفاده از اين سرويس،كاربران ناچارند به طور مرتب صندوق پستي يا صوتي خود را بررسي كنند كه آيا پيغام جديدي رسيده يا خير. خصوصا در مورد پيام هاي فوري اين سرويس مي تواند خيلي مفيد باشد.
قالب SMS به نحوي است كه نمي تواند متن كامل يك نامه را برايتان نمايش دهد،زيرا محدوديت 160 حرفي تنها براي نمايش تاريخ،ساعت ،فرستنده و عنوان نامه كفايت مي كند. البته برخي خدمات در حال گسترش ارائه خدمات پيام هاي چندگانه هستند كه به مرور در حال گسترش مي باشند .
از آنجا كه نوع بشر شيفته برقراري ارتباط با ديگران است، توانايي SMSدر ارسال پيام هاي كوتاه ميان تلفن هاي موبايل و همچنين بين موبايل و كامپيوترهاي شخصي توانسته آن را به محبوب ترين و پراستفاده ترين ابزار تبديل كند. در بسياري از كشورها كه استفاده از كامپيوترهاي شخصي و تلفن موبايل و حتي پيجر رواج دارد، به خصوص جوان ها و نوجوان ها ،براي غلبه بر محدوديت تعداد حروف زبان خاص خود را ابداع كرده اند كه روز به روز توسعه بيشتري مي يابد.به عنوان مثال براي عبارت از خنده دارم مي ميرم ( laughing out loud ) مخفف آن يعني LOLرايج شده ايت واين داستان ادامه دارد.
البته بيشتر مردم از اين سرويس فقط براي ارسال پيام هاي كوتاه و مهم استفاده مي كنند . بدين ترتيب SMSبه مقدار زيادي شبيه سرويس ICQ (كه در واقع بيان عبارتI speak you است )يا چت از طريق ياهو وMSN شده است، شما در پيام كوتاهي ارسال مي كنيد و مخاطب شما نيز در همان لحظه آن را مي گيرد و پاسخ مي دهد. با اين مزيت كه براي پاسخ به پيام هاي ICQبايد پشت ميزتان باشيد در حالي كه SMS همه جا همراه شما است .
SMSC
SMSC،علامت اختصاري (short message service center) ، ‹‹ مركز سرويس پيام كوتاه ›› مي باشد كه به عنوان جزئي از شبكه GSM امكانات SMSرا براي مشتركين شبكه موبايل فراهم مي كند. سوالي كه در اينجا ممكن است پيش بيايد اين است كه مگر وجود سوييچ هاي شبكه كه كار برقراري ارتباطات صدايي را برعهده دارند براي رد و بدل كردن كوته پيام ها كافي نيست ؟ در اين بخش سعي داريم به اين سوال پاسخ دهيم.
فلسفه وجودي چنين سيستمي اين است كه طبق استاندارد ، ارسال كوته پيام به طور مستقيم صورت نمي گيرد. بلكهSMSC به عنوان واسط ميان مبدأ و مقصد ، پيام هاي كوتاه را از فرستنده دريافت كرده و به گيرنده تحويل مي دهد. در حقيقت وظيفه ‹‹ ذخيره و ارسال ›› ( store and forward) كوته پيام ها را برعهده دارد».
( سايت مخابرات ایران ،1385 )
« تاسیسات فنی اس.ام.اس در ایران با تاخیر فراوان، در اواخر سال ۱۳۸۱ شمسی (اوایل سال ۲۰۰۳ میلادی) در شرکت مخابرات راهاندازی شد و از آن پس با شتابی فزاینده رشد و گسترش پیدا کرد. به حدی که به عنوان مثال تنها ظرف ۶ روز از ۲۹ اسفند ۱۳۸۴ تا ۶ فروردین ۱۳۸۵، ۱۷۵ میلیون اس ام اس به قیمت تقریبی دو میلیارد تومان، به نواحی مختلف کشور ارسال شد. از این میان تنها سهم روز اول سال ۸۵ بیش از ۳۰ میلیون پیام کوتاه بوده است.
فزونی شمارگان اس.ام.اسهای ارسالی به خوبی بیانگر میزان محبوبیت این وسیله ارتباطی در ایران است، اما پیش از آنکه به علل محبوبیت آن بپردازیم لازم است از بحث آمار و ارقام کمی فاصله گرفته و تا حد مقدور به محتوای اس ام اس های رد و بدل شده در ایران توجه كنيم».( شوقی ، 1385 : 15)
۳-دوربين عكاسي و فيلمبرداري
تلفن همراه نسل هاي جديد ، امكانات عكاسي تا 10 مگاپيكسل را امروزه براي كساني كه دوربين عكاسي همراه جهت ثبت لحظات و خاطرات مي خواهند فراهم آورده است و از طرفي ديگر دوربين فيلمبرداري تلفن همراه با قابليت ضبط فيلم اين امكان مناسب جهت بهترين بهره برداري را از تمامي لحظات در كنار خانواده ، همكاران و.... ثبت نمايد.
4- امكان ارسال عكس و فيلم
« در كشورهاي پيشرفته نوعي سـرویس جـدید اخیرآ ارائه شده است که به دارندگان این گونه گوشی ها امکان تغییر آن وضع را خواهد داد سرویس Radar ارائه شده توسّط شرکت جدید التأسیسTiny Pictures با این هدف طرّّاحی شده است که عکس هائی را که توسّط دوربین های تلفن های همراه شما گرفته می شود به یک کانال ارتباطی خوب با دوستانتان تبدیل کند مدیر اجرائی پروژهء Radar، جان پویسون1 می گوید او زمانی متوجـّه وجود بازاری پررونق برای این کالا شده است که در بخش توسعه و تحقیقات شرکت Sony Mobile در ژاپن، کار می کرده او می گوید، "با نگاهی به دینامیسم اجتماعی، ما در یافتیم که دوربین های نصب شده روی گوشی های همراه در واقع ابزار هائی ارتباطی هستند، نه صرفآ دوربین هایی دیجیتال به نظر او، ایده ای که در پس طرّاحی Radar خوابیده این است که به جای اینکه به گرفتن عکس هائی با کیفیـّت پائین با دوبین گوشی خود کفایت کنیم، و آنگاه آنها را روی کامپیوتر شخصی (PC) خودمان آپلــود کنیــم، بتوانیم به همــان راحتــی که با دوستانمان تمــاس تلفنــی می گیریم، یا برایشان SMS می فرستیم، با آنــها ارتباط سریع تصویری داشته باشیم مشترکین این سرویس می توانند پس از گرفتن عکس هایشان آنها را از طریق کد Radar خود و یک کانال اختصاصی با استفاده از گوشیشان به گوشی هر دوستی که بخواهند، یا e-mial او، ارسال کنند.همچنین تمام کاربران دیگری که از سیستم Radar استفاده می کنــند و از طــرف گیــرنده عکــس مجــاز شنــاخته می شــوند نیز خــواهند تــوانست عکــس ها را، چــه روی اینتــرنت و چــه روی گوشی هایشان ببینند، به آنها پاسخ دهند، یا در موردشان مطلب بنویسند پویسون می گوید، "این کار به همان سادگی عکس گرفتن با گوشی همراه است. دوستان شما خواهند توانست لحظه ای پس از گرفتن عکس ها آنها را مشاهده کنند" به نظر او امتیاز استفاده از Radar صرفآ در ارسال عکس ها نیست، بلکه در فراهم آوردن امکان ارتباط آنی است وی می افزاید: "در این سرویس به اشتراک گذاردن عکس هایتان با دوستانی که برایتان اهمیّت دارند بیش از کیفیّـت عکس ها مدّ نظر است. کانال ویژهء من همچنین مثل روز شمار مصوّر زندگی من است. عکس ارسالی ممکن است از سفرهء ناهار امروز من باشد، یا هر چیز دیگری که فکرش را بکنید. در مجموع این عکس برای به اشتراک گذاردن یک لحظه از زندگی من با یک یا چند دوست گرفته شده است پویسون بلافاصله خاطر نشان کرد، Radar" قرار نیست چیزی شبیه ارائهء عکس های شما روی «وبلاگتان» باشد " وی افزود، "ما فکر می کنیم این سرویس بیشتر مربوط به استفادهء مناسب از تکنولوژی مدرن ارتباطات باشد تا هر بخش مرتبط با عکـّاسی، مثل وبلاگ تصویری. این یعنی برقراری یک ارتباط نزدیک و خصوصی. "برای فهم بهتر امکانات این سرویس شما می توانید به تشکیل یک گروه مشترکین پیام های فوری تصویری فکر کنید." پویسون می گوید Radar همچنین پیشگام انقلابی در زمینهء تاریخ عکاسی است، چون آنی بودن تکنولوژی دوربین های Polaroid را با سادگی استفاده از دوربین های گوشی های همراه در هم می آمیزد، و در عین حال امکان اشتراک جمعی و آنی عکس ها را برای نخستین بار فراهم می آورد. وی می افزاید: "این در واقع گسترش دامنهء اهداف عکـّاسی است. شما اکنون امکان به اشتراک گذاردن عکسی را که گرفته اید بطور آنی، نه تنها با دوستان نزدیکتان، بلکه با مردم سراسر جهان، پیدا کرده اید!" ».
( خلیقی ،1385: 13)
5- دريافت امواج راديو ، تلويزيون و ماهواره
بيشتر تلفن هاي نسل جديد امواج راديويي را دريافت مي كنند. در اوايل سال 2006 سرويس پخش تلويزيوني رور تلفن همراه در انگلستان راه اندازي شد اين سويس در حقيقت به هزاران شركت فراهم كننده محتواي ويديويي در دنيا امكان مي دهد برنامه ها و كليپ هاي خود را از طريق اين مجراي ارتباطي جديد به دست مشترياني در كشور برسانند.
در اواخر سال 2006 نيز 90ميليون كاربر تلفن همراه قادر به تماساي تلويزيون هاي ديجيتال شدند پخش كننده هاي تلويزيوني نيپون ، فوجي و تي وي آساهي از جمله شركت هايي هستند كه قراردادهايي را با شركت تلفن امضا، كرده اند». ( سايت بي بي سی ۲۰۰۶)
6- رايانه ( قابليت و كاركرد هاي رايانه را دارد )
« بازار نرم افزار گوشی های هوشمند داغ تر می شود برای فروشندگـان نرم افزار، بازار گوشی های هوشمند دارد کم کم همان اهمـیّت و ارزشی را پیدا می کند که روزی کامپبوترهای رومیزی شخصی و لپ تاپ ها داشتند این امر ناشی از آنست که گوشی های هوشمند بیش از آنکه تلفن باشند به کامپیوترهای کوچک جیبی – از نوع خود – دارند شبیه می شوند آنچه به دارندگان این گوشی ها امکان بهره مندی از این دنیای امکانات متــنوّع را مــی دهــد آشنائی با سیستم های آنها، مجمــوعه برنامه های کاربردي گوشی ها، و امکانات و عملکرد هائی است که به کاربران امکان استفاده آسان از این ماشین های هوشمند را می دهد در مورد کامپبوترهای رومیزی و لپ تاپ ها، نرم افزار ها و سیستم های عامل، عمدتآ ویندوز، Mac OS، و یا در مواردی Linux است. معادل اين سیستم عامل ها در مورد گوشي های هوشمند سيستم عامل است که توسط کنسرسیومی به همين نام متشکل از سازندگان نرم افزار های ارتباطات راه دور، متشکــّل از Nokia، Sony-Ericsson ساخته شده است. چند غول تکنولوژی دیگر در اين حوزه شامل Palm PCs است که سيستم عاملي معروف به Palm را مي سازد ، یا Windows for Pocket PC ، iMate و غیره دیگر چه انتظاری دارید؟ صاحبان کامپبوترهای شخصی به ندرت تنها با OS و نرم افزار های استاندارد دیگری که برای کارهای اداری طرّاحی شده، مثل برنامه های مختلف Word، صفحه هائی که قابل گسترش در محیط های مختلف هستند، و امکان ارسال e-mail راضی می شوند این گونه برنامه ها می توانند از انواع پیشــرفته تری مانند Adobe Photoshop، یا همانند ساز کابین خلبان، و غیره باشند. آنها همچنین می توانند از انواع ساده تری، مثل WinZip، برنامه های ضدّ ویروس، نرم افزار هائی برای تغییر نام خودکار اسم فایل ها، صدا ساز ها و غیره را شامل بشوند استفاده کنندگان از گوشی های هوشــمند نیــز وضع مشــابهی دارنــد. آنــها بــه نــدرت با آنچــه فروشنــدگان گوشــی در اختیارشان قرار می دهند – يعني صرف سيستم عامل - راضی می شوند. بــازی های اضافــی، نــرم افزارهائی که از داده هـــای آنها پشتیبــانی کنـــند، برنــامه های امنیــّتی باز هم پیشرفته تر برخی از نرم افزار های پیشنهادی طرّاحان دستهء سوّمی هستند، که به آسانی روی شبکهء اینترنت در اختیار عموم هستند کسانی که از گوشی های هوشمندشان برای ارسال e-mail استفاده می کنند دریافته اند امروز نصب یک سیستم خوب ضدّ ویروس روی گوشی آنها همانقدر مهمّ است که نصب آن روی کامپیوتر رومیزی اهمیّت دارد در واقع، ویروس ها می توانند گوشی ها را هم آلوده کنند. من نرم افزار جالبی پیدا کرده ام که روزی وری گوشی هوشمنــدم داونــلود و نصــب شد، و می تواند جلوی ورود SMS ها از طرف کــسانی که نام هایشان در دفتر تلفن گوشی من نیست را بگیرد».( خلیقی ،12: 1385)
7- وسيله اتصال به شبكه اينترنت
شركتهاي تلفني با كمال تعجب دريافتند كه به كارگيري و ايجاد شبكه اينترنت و شبكه جهاني وب جهان گستر كه يكي از جنبه هاي مهم آن، چند منظوره اي بودن آن است، با بهره گيري كاملا جديد از ارتباطات تلفني،به طور روزافزون و با سرعت زيادي در حال شكل گيري است. اين پديده به خاطر اين نيست كه شركتها اين كاربرد جديد را ارائه كرده اند و يا براي آن تبليغ مي كنند،بلكه اين پديده به خاطر عدم علاقه و بي تفاوتي آنها است. اين كاربرد،تاكنون بزرگترين تغيير تأثيرگذار در صنعت مخابرات را در اواخر سالهاي 1990 ايجاد كرده و نوع رونق و پيشرفت نيز بوده است و همچنين نوعي تهديد محتمل به حساب مي آيد. اين كاربرد بر شبكه هاي تلفني و نظامهاي قيمت گذاري فشار مي آورد ولي اين كاربرد فرصتهاي جديدي را نيز مي آفريند. رشد شبكه اينترنت به شركتهاي تلفني اين فرصت را مي دهد كه نقشي جديد داشته باشند و خدمات جديد ارائه كنند. .
( جهانگرد ٬ ١٣۸۴: 57)
8- ردياب الكترونيكي GPS(سيتم تعيين موقعيت جهاني)
Global Position System
بعضي از شركت هاي تلفن همراه با قرار دادن فناوري GPS روي گوشي ها كاربران را قادر به نقشه خواني و تعيين موقعيت جهاني خود شوند . مكان مورد نظر خود را بيابند و نسبت موقعيت شان با آن مكان را بدانند.
( سايت بي بي سي ، 2006)
9- بازيهاي سرگرم كننده
اجراي بازي هاي سرگرم كننده روي گوشي هاي تلفن همراه از ديرباز مورد علاقه كاربران بوده ودر زمينه بازيهاي كامپيوتري تحولات جديدي روي گوشي ها صورت گرفته است. در واقع آنچه كه امروزه تحت عنوان قابليت اجراي بازي ها روي گوشي ها مي شناسيم تركيبي از تي وي گيم و آتاري است.
( سايت بي بي سي ، 2006)
10 - تبلیغات بازرگانی و سیاسی
بیشتر کشورها از تلفن همراه در جهت پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی خود استفاده می کنند لذا در ایران نیز کاربران از طریق اس ام اس تبلیغات بازرگانی سازمان های مختلف دریافت می کنند.
۱۱- ساير خدمات
« گوشي های همراه روز به روز هوشـمند تـر می شـوند، و مثـلا امروز از بعضـی گوشـی هـا مـی توان برای پرداخت کرایهء اتوبوس فقط با تکان دادن آن استــفاده کــرد! یــکی از نــو آوری های دیگری که در این زمینه جلب توجــّه می کند MotoWallet شرکت موتورولاّست که به کمک آن می توانید حساب های بانکی و اعتباری خود را کنترل کنید». ( خلیقی ،1385: 13)
« امروز مراكز ديني هم در عالم مسيحيت و هم در عالم اسلام از ظرفيت هاي موبايل براي پيوند روزمره فردي با كاربران موبايل استفاده مي كنند. كاتوليك ها با اعلام علاقه به دريافت پيام هاي معنوي، بصورت روزانه "پيام هاي معنوي دريافت مي كنند. مثلا در ايرلند با تماس با شماره 53141 اين امكان فراهم مي شود كه 10 دقيقه پيام هاي مذهبي را به صورت صوتي گوش دهند. در تايوان، از تصوير مذهبي براي صفحه اصلي موبايل گرفته تا صداي زنگ موبايل و پيام هاي ديني ظرفيت سازي شده است و يا مسلمانان در سراسر جهان با استفاده از موبايل اف7100 كه توسط كمپاني ال جي كره جنوبي طراحي شده، امكان اعلام اوقات نمازه براي 500 شهر جهان فراهم شده است.
ديني شدن موبايل به قلمروهاي ديگر نيز توسعه پيدا كرده است. جهت قبله و امكان پرداخت صدقات و كمك هاي مالي مثل خمس و زكات توسط موبايل فراهم شده است. مثلا صدقه روزانه كه توسط موبايل صورت مي گيرد و روي قبض موبايل منعكس مي شود . پخش اذان نماز كه قابل انطباق با اكثر كشورهاي جهان هست، نيز كاركردهايي را در موبايل هاي جديد بوجود آورده است كه اين تكنولوژي را ضمن اجتماعي بودن، فرهنگي بودن، اقتصادي بودن، تبديل به يك "صنعت ديني" نيز نموده است».
( عاملی ،1385: 3)
منابع:
-
- خلیق ، محمد رضا ، مقاله : تکنولوژی در خدمت ارتباطات ،روزنامه جام جم، ضمیمه کلیک ، 22 مرداد 1385
- سایت بی بی سی فارسی سال 2006.
-
سايت مخابرات ایران http://www.irantelecom.ir. ، سال1385 .
-
شوقی ، رضا ، مقاله : تحلیل جامعه شناختی پدیده اس ام اس ایرانی ، هفته نامه عصر ارتباط ، خرداد 1385
-
عاملی ، سعید رضا ، مقاله فردگرایی جدید و تلفن همراه : تکنولوژی فردگرایی و هویت ، کتابخانه دانشگاه تهران ، شماره133 /8543 سال 1385.
- جهانگرد ، نصراله ، زوال فاصله ها ، دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی، سال 84